Groot verdriet
Door: Wij
Blijf op de hoogte en volg Geertruyde, Jan, Joanne en Hanneke.....!!
29 Maart 2008 | Ethiopië, Addis Abeba
In de voorgaande berichten hebben de kinderen een en ander verteld over hoe ze de overgang van Nederland naar Ethiopië hebben beleefd. En over de inburgering tijdens ons langdurig en plezierig verblijf in het guesthouse van de Genesis Farm, ook in Debre Zeit. Het laatste bericht meldde de verwachte aankomst van de container. En na heel wat getouwtrek is de container en onze auto spoedig daarna in Debre Zeit aangekomen, waardoor we in ons eigen huis konden trekken. Weer te midden van het vertrouwde huisraad, in je eigen bed etc. Ook het schoolleven kon vanaf toen gaan opbloeien, omdat nu alle schoolboeken present waren. Eindelijk weer een thuis!
Wat er in de volgende drie maanden gebeurde, zal ik in korte trekken proberen te schetsen.
Eén van de activiteiten die we naast het produceren van pootgoed wilden gaan oppakken, was het fokken van goed melkvee. Met als doel de locale boeren te kunnen voorzien van gezonde melkkoeien met een hoge melkgift. Onze tweeling Jan en Evert wilden hier volop in meedoen, zodat dit elke middag na het schoolwerk hun werk zou zijn. Hiervoor hadden ze in het voorjaar een brede training gehad op de PTC-plus praktijkschool in Oenkerk. Voor het opzetten van een goed fokprogramma kregen we alle hulp van het proefstation in Debre Zeit. Hun advies was het kruisen van Nederlandse rundveerassen met een lokaal ras, de Borana. Dit is een sterk Ethiopische koeienras dat ook goed bestand tegen allerlei ziekten. Om dezelfde reden werkt het Landbouwkundig Onderzoekscentrum in Debre Zeit ook met dit ras.
Een van hun specialisten, Dr. Tamrat, was in November begonnen met de aankoop van kalveren van dit ras. Hij nodigde ons uit om met hem mee te gaan naar het zuiden, omdat rond deze periode de nomaden uit Noord-Kenia met hun Borana's in Zuid-Ethiopië vertoeven. Dan konden wij het ras leren kennen en een klein aantal vaarzen aanschaffen om de basis te leggen voor ons programma. En zo besloten wij op maandag 26 november 2007 naar het zuiden te vertrekken, een autorit van zo'n twaalf uur. De volgende dag zijn we met zijn vertegenwoordiger uit Negele Borana door de streek gereden waar de nomaden rondzwerven. Al zoekende vonden wij op verschillende plaatsen de groepen herders met hun vee. Met veel zuivere Borana's, een klein en stevig koeienras. Aan het eind van de middag waren we moe en voldaan en keerden we terug naar Negele, om daar weer te overnachten.
Wat er toen gebeurde, is ontzettend! Op de zandweg, een kilometer of 15 voor Negele, verloor onze chauffeur de grip op de weg. Hoe het gegaan is weet niemand, maar hij raakte van de weg en hierdoor sloeg de auto driemaal over de kop. Evert, onze zoon, is hierbij uit de auto geslingerd en op slag gedood… Vijftien jaar jong. Gestorven.
De zes andere inzittenden hadden verwondingen zoals gebroken ribben, oppervlakkige hoofdwonden en gebroken sleutelbenen, maar kwamen gelukkig levend uit de zwaar beschadigde auto. Zijn broer Jan had een hoofdwond. Zelf heb ik mijn nek en een aantal rugwervels gebroken. Maar toch in leven gebleven. Bewaard.
Met passerende auto's zijn we naar Negele gebracht en kregen we in een lokaal ziekenhuisje wat primitieve zorg. De volgende morgen heeft Tim, een vriend van ons, in Addis Abeba een vliegtuigje gehuurd en is samen met een Nederlandse ambulancebroeder en onze Noorse huisarts naar het zuiden gevlogen. Deze ambulancebroeder was net in Ethiopië om ziekenhuismaterialen te brengen voor het ziekenhuis in Debre Zeit. Deze spullen kwamen nu erg goed van pas om ons te verbinden en infuus te geven. Na een grimmige discussie met de plaatselijke overheid kregen we toestemming om met het vliegtuigje naar Addis te vertrekken.
Met een toestel van Flying Doctors zijn we vervolgens meteen doorgevlogen naar Kenia, naar het hospitaal in Nairobi. Daar bleek mijn nek ernstig gebroken te zijn, zodat doorreizen geen optie was. Na overleg met Nederland werd besloten om een tweetal medici van het UMC te sturen, die de nek zouden immobiliseren met een haloframe. Dit is in de week erop gebeurd, zodat we na een dag of 10 naar Nederland konden terugvliegen.
De dag erna hebben we Evert in Ede begraven…
Bij een nekoperatie net voor de Kerstdagen zijn de wervels vastgezet. Het heeft nog een week of zes geduurd voordat mijn gewone bewustzijn weer terug kwam.
Onze familie en vrienden hebben enorm voor ons gezorgd.
Onze ouders zijn direct naar Kenia gekomen en hebben Jan meegenomen naar Nederland. Tante Wil heeft onze dochters meegenomen naar Nederland. De broer van Wietse en zijn vrouw zijn met het lichaam van Evert meegereisd.
Toen wij in Nederland aankwamen, was en werd alles geregeld wat we nodig hadden voor dit onvoorziene verblijf in Nederland. Een huurhuis, meubels, boeken, eten, alles. En zo ongelofelijk veel meeleven: van (verre) familie, vrienden, (ex)collega's, klasgenoten. Hartverwarmend!
Hanneke kon naar de basisschool in Ede. De oudste drie konden meedraaien op de Jacobus Fruytier-school in Apeldoorn, in de klas waarin hun buddies zaten; dezelfde leerlingen die hen ook in Ethiopië hielpen bij de home-scholing. Ondanks alles en dank zij de goede opvang, hebben ze daar een goede tijd gehad.
Ondertussen kreeg Jacomijn, mijn vrouw, een galsteenaanval. Gelukkig kon zij in Ede binnen enkele dagen een galblaasoperatie ondergaan, waarvan ze binnen een paar weken geheel hersteld was.
Half februari vonden de specialisten van het UMC de nek voldoende hersteld om terug te kunnen naar Ethiopië. Omdat ons levensdoel in Ethiopië is en ook de kinderen graag terug wilden, hebben we besloten om weer terug te gaan. Op 13 maart, de dag na biddag, zijn we vertrokken. Met ons zessen. Onvolledig. Terug naar huis.
En nu? Groot en moeilijk is het verdriet over het sterven van Evert. Zeker hier thuis, temidden van zijn spullen. Zijn plaats, die leeg blijft. Welhaast ondragelijk, als we terugdenken aan zijn plek in het gezin, zijn milde humor en zijn woordspelingen.
Enerzijds zijn missen van Nederland, anderzijds zijn blijde enthousiasme over wat er in Ethiopië allemaal kon.
Ook hij was met ons meegegaan tijdens onze zoektocht door de Bijbel, hoe God wil dat wij onze arme naasten zouden helpen met alle zegeningen die wij gekregen hebben. 't Was ook zijn mening na een bezoek aan de arme Delta in Egypte, dat het eigenlijk niet kon, dat wij als westerlingen gewoon rijk doorleven, terwijl zó veel medemensen niet eens hun dagelijks brood hebben. Maar dat het zijn leven zou kosten…..
Voor Evert is een beter lot bereid. Temidden van alle verdriet is dit zo'n onnoemelijke troost, die voor ons vaak niet te bevatten is. De vaste beloften in Zijn Woord en de trouw van onze Verbonds-God kunnen zo'n vreugde geven, dat soms het verdriet even vervaagt. Wie zichzelf kent en weet wat een mens ten diepste is, begrijpt dat de oorzaak van alle leed en ellende bij ons ligt. En dan te weten dat God er is. Hij, Die leeft en Die ons toch elke dag weer helpt, kracht geeft en moed geeft. Zijn wijsheid is zoveel hoger dan ons begrip. Hoe zullen wij het waarom dan begrijpen. Maar één ding mogen we weten: de Heere vergist zich niet en Hij is getrouw.
Als dan toch het verdriet en de heimwee telkens weer zo groot zijn, steeds te mogen zien op de opgestane Levensvorst, Jezus Christus. Die zegt: Ik leef en gij zult leven!
Daarom mogen we verder. Gebroken. Proberen om ons werk weer op te pakken. Weer mee te helpen aan de teelt van aardappel, het telen van broodnodig voedsel in dit land.
Hartelijke groet uit Debre Zeit,
Jan van de Haar
P.O. Box 1503
Debre Zeit
Ethiopia
jjhaar@wxs.nl
Wat er in de volgende drie maanden gebeurde, zal ik in korte trekken proberen te schetsen.
Eén van de activiteiten die we naast het produceren van pootgoed wilden gaan oppakken, was het fokken van goed melkvee. Met als doel de locale boeren te kunnen voorzien van gezonde melkkoeien met een hoge melkgift. Onze tweeling Jan en Evert wilden hier volop in meedoen, zodat dit elke middag na het schoolwerk hun werk zou zijn. Hiervoor hadden ze in het voorjaar een brede training gehad op de PTC-plus praktijkschool in Oenkerk. Voor het opzetten van een goed fokprogramma kregen we alle hulp van het proefstation in Debre Zeit. Hun advies was het kruisen van Nederlandse rundveerassen met een lokaal ras, de Borana. Dit is een sterk Ethiopische koeienras dat ook goed bestand tegen allerlei ziekten. Om dezelfde reden werkt het Landbouwkundig Onderzoekscentrum in Debre Zeit ook met dit ras.
Een van hun specialisten, Dr. Tamrat, was in November begonnen met de aankoop van kalveren van dit ras. Hij nodigde ons uit om met hem mee te gaan naar het zuiden, omdat rond deze periode de nomaden uit Noord-Kenia met hun Borana's in Zuid-Ethiopië vertoeven. Dan konden wij het ras leren kennen en een klein aantal vaarzen aanschaffen om de basis te leggen voor ons programma. En zo besloten wij op maandag 26 november 2007 naar het zuiden te vertrekken, een autorit van zo'n twaalf uur. De volgende dag zijn we met zijn vertegenwoordiger uit Negele Borana door de streek gereden waar de nomaden rondzwerven. Al zoekende vonden wij op verschillende plaatsen de groepen herders met hun vee. Met veel zuivere Borana's, een klein en stevig koeienras. Aan het eind van de middag waren we moe en voldaan en keerden we terug naar Negele, om daar weer te overnachten.
Wat er toen gebeurde, is ontzettend! Op de zandweg, een kilometer of 15 voor Negele, verloor onze chauffeur de grip op de weg. Hoe het gegaan is weet niemand, maar hij raakte van de weg en hierdoor sloeg de auto driemaal over de kop. Evert, onze zoon, is hierbij uit de auto geslingerd en op slag gedood… Vijftien jaar jong. Gestorven.
De zes andere inzittenden hadden verwondingen zoals gebroken ribben, oppervlakkige hoofdwonden en gebroken sleutelbenen, maar kwamen gelukkig levend uit de zwaar beschadigde auto. Zijn broer Jan had een hoofdwond. Zelf heb ik mijn nek en een aantal rugwervels gebroken. Maar toch in leven gebleven. Bewaard.
Met passerende auto's zijn we naar Negele gebracht en kregen we in een lokaal ziekenhuisje wat primitieve zorg. De volgende morgen heeft Tim, een vriend van ons, in Addis Abeba een vliegtuigje gehuurd en is samen met een Nederlandse ambulancebroeder en onze Noorse huisarts naar het zuiden gevlogen. Deze ambulancebroeder was net in Ethiopië om ziekenhuismaterialen te brengen voor het ziekenhuis in Debre Zeit. Deze spullen kwamen nu erg goed van pas om ons te verbinden en infuus te geven. Na een grimmige discussie met de plaatselijke overheid kregen we toestemming om met het vliegtuigje naar Addis te vertrekken.
Met een toestel van Flying Doctors zijn we vervolgens meteen doorgevlogen naar Kenia, naar het hospitaal in Nairobi. Daar bleek mijn nek ernstig gebroken te zijn, zodat doorreizen geen optie was. Na overleg met Nederland werd besloten om een tweetal medici van het UMC te sturen, die de nek zouden immobiliseren met een haloframe. Dit is in de week erop gebeurd, zodat we na een dag of 10 naar Nederland konden terugvliegen.
De dag erna hebben we Evert in Ede begraven…
Bij een nekoperatie net voor de Kerstdagen zijn de wervels vastgezet. Het heeft nog een week of zes geduurd voordat mijn gewone bewustzijn weer terug kwam.
Onze familie en vrienden hebben enorm voor ons gezorgd.
Onze ouders zijn direct naar Kenia gekomen en hebben Jan meegenomen naar Nederland. Tante Wil heeft onze dochters meegenomen naar Nederland. De broer van Wietse en zijn vrouw zijn met het lichaam van Evert meegereisd.
Toen wij in Nederland aankwamen, was en werd alles geregeld wat we nodig hadden voor dit onvoorziene verblijf in Nederland. Een huurhuis, meubels, boeken, eten, alles. En zo ongelofelijk veel meeleven: van (verre) familie, vrienden, (ex)collega's, klasgenoten. Hartverwarmend!
Hanneke kon naar de basisschool in Ede. De oudste drie konden meedraaien op de Jacobus Fruytier-school in Apeldoorn, in de klas waarin hun buddies zaten; dezelfde leerlingen die hen ook in Ethiopië hielpen bij de home-scholing. Ondanks alles en dank zij de goede opvang, hebben ze daar een goede tijd gehad.
Ondertussen kreeg Jacomijn, mijn vrouw, een galsteenaanval. Gelukkig kon zij in Ede binnen enkele dagen een galblaasoperatie ondergaan, waarvan ze binnen een paar weken geheel hersteld was.
Half februari vonden de specialisten van het UMC de nek voldoende hersteld om terug te kunnen naar Ethiopië. Omdat ons levensdoel in Ethiopië is en ook de kinderen graag terug wilden, hebben we besloten om weer terug te gaan. Op 13 maart, de dag na biddag, zijn we vertrokken. Met ons zessen. Onvolledig. Terug naar huis.
En nu? Groot en moeilijk is het verdriet over het sterven van Evert. Zeker hier thuis, temidden van zijn spullen. Zijn plaats, die leeg blijft. Welhaast ondragelijk, als we terugdenken aan zijn plek in het gezin, zijn milde humor en zijn woordspelingen.
Enerzijds zijn missen van Nederland, anderzijds zijn blijde enthousiasme over wat er in Ethiopië allemaal kon.
Ook hij was met ons meegegaan tijdens onze zoektocht door de Bijbel, hoe God wil dat wij onze arme naasten zouden helpen met alle zegeningen die wij gekregen hebben. 't Was ook zijn mening na een bezoek aan de arme Delta in Egypte, dat het eigenlijk niet kon, dat wij als westerlingen gewoon rijk doorleven, terwijl zó veel medemensen niet eens hun dagelijks brood hebben. Maar dat het zijn leven zou kosten…..
Voor Evert is een beter lot bereid. Temidden van alle verdriet is dit zo'n onnoemelijke troost, die voor ons vaak niet te bevatten is. De vaste beloften in Zijn Woord en de trouw van onze Verbonds-God kunnen zo'n vreugde geven, dat soms het verdriet even vervaagt. Wie zichzelf kent en weet wat een mens ten diepste is, begrijpt dat de oorzaak van alle leed en ellende bij ons ligt. En dan te weten dat God er is. Hij, Die leeft en Die ons toch elke dag weer helpt, kracht geeft en moed geeft. Zijn wijsheid is zoveel hoger dan ons begrip. Hoe zullen wij het waarom dan begrijpen. Maar één ding mogen we weten: de Heere vergist zich niet en Hij is getrouw.
Als dan toch het verdriet en de heimwee telkens weer zo groot zijn, steeds te mogen zien op de opgestane Levensvorst, Jezus Christus. Die zegt: Ik leef en gij zult leven!
Daarom mogen we verder. Gebroken. Proberen om ons werk weer op te pakken. Weer mee te helpen aan de teelt van aardappel, het telen van broodnodig voedsel in dit land.
Hartelijke groet uit Debre Zeit,
Jan van de Haar
P.O. Box 1503
Debre Zeit
Ethiopia
jjhaar@wxs.nl
-
30 Maart 2008 - 10:46
Jan & Angelique :
Beste Familie,
Vol bewondering en met een brok in onze keel, lezen wij jullie verhaal.
Wij wensen jullie veel kracht en geluk met alle doelen die jullie voor ogen hebben!
Jan jr: Je zult wel blij zijn om weer bij Lef en zijn vriendjes te zijn! Geef hem een dikke knuffel!! En 4 April iets extra lekkers voor zijn verjaardag.
Hartelijke Groeten,
Jan & Angelique. -
31 Maart 2008 - 13:42
Willem Poppe:
Beste Jan, Jacomijn en kids
Gelukkig dat jullie terug zijn op JULLIE plek... wij bidden jullie Gods zegen toe. Hij kent het hart en weet wat jullie nodig hebben voor nu en voor de eeuwigheid.
A Dios
vanuit een warm en zonnig Aruba...
willem -
31 Maart 2008 - 18:34
Caroline Vd Stelt:
beste familie,
Wat fijn dat jullie weer veilig in Ethiopie zijn aan gekomen! Het zal heel moeilijk zijn! maar er is 1 Iemand waar je met al je zorgen en verdriet naar toe kan! Dat heb ik zelf ook heel erg gemerkt met het overlijden en de begrafenis van Evert!!
lieve familie, ik denk voor altijd aan jullie en bid voor jullie!!
Liefs Caroline -
04 April 2008 - 10:58
Wim Eikelboom:
Beste Jan en familie,
Fijn dat jullie weer "thuis" zijn. De leegte is er maar ook het vertrouwen dat Evert "thuis" mag zijn, zonder zorg en verdriet maar in Zijn armen.Het ga jullie goed en alle sterkte en wijsheid om verder te gaan.
Hartelijke groet,
Wim
-
19 April 2008 - 14:36
Henk Oudijn:
beste familie van de Haar,
van harte Gods zegen toegewenst in jullie leven.
jullie omstandigheden zijn indrukwekkend geweest voor mij als buitenstaander, en niet te bevatten wat dit is om van nabij te moeten meemaken.
ik hoop dat jullie naast dit verdriet ook veel vreugde in Ethiopië mogen hebben.
met vriendelijke groet.
-
25 April 2008 - 12:29
Hero En Janne :
Beste familie van de Haar,
Wij zijn benieuwd hoe het met jullie gaat in Debre Zeit en of het een beetje lukt om de draad weer op te pakken. Wat heb je het vreselijke verdriet 'mooi' beschreven, Jan. Het is fijn dat jullie, mensen die erg met jullie meegeleefd hebben en nog mee leven, mee laat lezen, over wat er gebeurd is. Wij hebben het ook gelezen met een brok in de keel.
We hopen dat jullie je troost en hulp mag blijven ervaren van Boven. We bidden ervoor. Hartelijke groeten, Hero en Janne Torenbeek -
28 April 2008 - 09:24
Jolm En Eline:
We denken echt iedere dag aan jullie!!
(hebben het vaak nog over alles wat gebeurd is; in alles is Gods leiding zo wonderlijk geweest!)
bidden voor kracht en ondersteuning om het verlies te dragen en verder te gaan!
D.V. willen we nog een keer langs komen bij jullie in Etiopië.
liefs van ons -
13 Mei 2008 - 14:10
Hetty:
hoe is het nu met iedereen
we denken veel aan jullie
veel sterkte we bidden voor jullie!!
groeten aan iedereen
x hetty -
28 Mei 2008 - 20:09
Caroline:
Lieve familie,
Elke keer als ik het weer lees is het weer onbegrijpelijk.. het is gewoon niet te bevatten! en elke keer weer lees ik het met tranen in mijn ogen!! Ik denk aan jullie!!
Liefs -
06 September 2008 - 19:57
Marieke:
beste familie,
ik ken jullie niet maar ik wil wel me medeleven betuigen by dit verschrikkelijke verlies.
Veel sterkte in de komende tijd
h. groet marieke
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
